Ευ-λόγον Δευ 21 Ιαν 2019

         Η ηχολαλία αποτελεί μια λεκτική συμπεριφορά κατά την οποία ένα παιδί επαναλαμβάνει αυτούσια ένα λεκτικό μήνυμα το οποίο μόλις έχει ακούσει. Το λεκτικό μήνυμα που μπορεί να επαναλαμβάνει ένα παιδί ποικίλει από μια λέξη έως μια ολόκληρη φράση ή συζητήσεις. Παρά το γεγονός ότι το συγκεκριμένο λεκτικό μήνυμα εκφέρεται σωστά συντακτικά και γραμματικά , ωστόσο δεν έχει επικοινωνιακή αξία.

Ένα παράδειγμα ηχολαλίας είναι όταν ρωτάμε ένα παιδί ‘Θέλεις χυμό;’ Και εκείνο μας απαντάει ‘θέλεις χυμό;’ μιμούμενο ακόμα και τον τόνο της φωνής  μας. Ενώ η φράση ‘θέλεις χυμό’ είναι συντακτικά και γραμματικά ορθή, η χρήση της συγκεκριμένης φράσης από το παιδί είναι λανθασμένη. Η πραγματολογικά σωστή απάντηση ενός παιδιού θα ήταν ‘Ναι, θέλω χυμό’, ή ‘όχι δεν θέλω χυμό’.

Η ηχολαλία είναι ένα στάδιο το οποίο συμβαίνει κατά την διάρκεια της φυσιολογικής ανάπτυξης του λόγου των παιδιών και σταματάει στα 2,5 έτη. Είναι ένα πολύ σημαντικό στάδιο της ανάπτυξης του λόγου στο οποίο τα παιδιά πρέπει να ξεπεράσουν για να κάνουν σωστή χρήση του λόγου. Όταν η ηχολαλία ως στάδιο ανάπτυξης του λόγου επιμένει και μετά από τα 2,5 έτη τότε η  λεκτική επικοινωνία ενός παιδιού διαταράσσεται. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και στις περιπτώσεις των παιδιών με αυτισμό των οποίων ο λόγος δεν είναι επικοινωνιακός καθώς το στάδιο της ηχολαλίας δεν έχει ολοκληρωθεί.

Υπάρχουν δυο βασικοί τύποι ηχολαλίας, η άμεση και η καθυστερημένη. Κατά την άμεση ηχολαλία το παιδί επαναλαμβάνει ακριβώς μια λέξη ή φράση που μόλις άκουσε. Κατά την καθυστερημένη ηχολαλία το παιδί επαναλαμβάνει ακριβώς μια φράση ή μια συζήτηση ακόμα και ώρες, μέρες και μήνες αφού το έχει ακούσει.

Ένα σημαντικό μέρος των λεκτικών μηνυμάτων που ηχολαλούν τα παιδιά   προέρχεται από την τηλεόραση (φράσεις από διαφημίσεις, από παιδικές σειρές). Η τηλεόραση είναι ένα μέσο που παρέχει λεκτικά μηνύματα τα οποία το παιδί δέχεται παθητικά. Έτσι όταν ένα παιδί βρίσκεται στο στάδιο της ανάπτυξης του λόγου όπου θα πρέπει να κατανοήσει πώς να χρησιμοποιεί σωστά τον λόγο του, η τηλεόραση είναι απαγορευτική. Ιδιαίτερα όταν ένα παιδί βρίσκεται στο στάδιο της ηχολαλίας ή επιμένει σε αυτό, υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη από την εξάσκηση του λόγου ανάμεσα στο παιδί και ένα άλλο άτομο. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί κατανοεί ότι πρέπει να χρησιμοποιεί τον λόγο για έναν σκοπό και όχι ηχολαλικά, δηλαδή άσκοπα.

Η πραγματολογία του λόγου, δηλαδή το πώς και πότε χρησιμοποιείται ο λόγος, είναι  εκείνος ο τομέας που θα καθορίσει κατά πόσο ο λόγος μας είναι επικοινωνιακός. 

Zogas_dimitris